Bu blog yazısını AB tarafından finanse edilen “V2B: Sanat Mesleki Eğitim Kursiyerleri için Metaversede NFT Fırsatları Yaratmak” projesi için hazırladık. Ve proje referans numaramız 2022-1-DE02-KA210-VET-000080828. Adana Çukurova Güzel Sanatlar Lisesi ve EMC Services Ltd işbirliğiyle L4Y Learning for Youth GmbH tarafından koordine edilen “Metaversede NFTler Oluşturmaya Giriş: Fırsatlar ve Zorluklar” başlıklı eğitim, giriş yazısında yer alan eğitim çerçevesine bağlı olarak hazırlanmıştır.
Birbirine bağlı dijital alanlardan oluşan sanal bir evren olan metaverse, teknolojik ilerlemenin önemli bir odağı haline gelmiştir. Blok zinciri teknolojisinde saklanan benzersiz dijital varlıklar olan NFT’ler, dijital çağda sahiplik ve işlem sistemlerini yeniden tanımladı. Bu ünite, metaversede NFTler ‘in yaratılmasından kaynaklanan fırsatları ve zorlukları incelemektedir. Öğrenciler, NFT’lerin dönüştürücü potansiyeli, açtıkları yaratıcı yollar ve yeteneklerinden tam olarak yararlanmak için aşılması gereken engeller hakkında bilgi edineceklerdir. Bu yazı, gelişmekte olan teknolojiler, dijital icatlar ve çevrimiçi iletişimin geleceği ile ilgilenen öğrenciler için hazırlanmıştır. Ayrıca R2 kategorimizde daha fazla blog yazısı bulabilirsiniz. Bu, yazı bunlardan biridir.
Öğrenme Hedefleri
- Metaverse kavramını ve dijital çağdaki önemini anlamak.
- Değiştirilebilir Olmayan Token’ları (NFT’ler) tanımlamak ve benzersizliklerini ve kullanım durumlarını açıklamak.
- Metaversede NFTler in içerik oluşturuculara, sanatçılara ve girişimcilere sunduğu fırsatları tanımlamak.
- Çevresel kaygılar ve fikri mülkiyet sorunları da dahil olmak üzere NFT oluşturma ile ilgili zorlukları analiz etmek.
- Sanal ekonomiler, yaratıcı endüstriler ve metaverse içindeki sosyal etkileşimler üzerinde Metaversede NFTler in potansiyel etkisini değerlendirmek.
Metaversede NFTler: Giriş
Metaverse, artırılmış ve sanal gerçekliğe erişebileceğimiz ve kalıcı avatarlar ve yenilikçi dijital teknoloji kullanarak her türlü ortamla etkileşime girebileceğimiz tamamen sürükleyici bir interneti tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu, birbirimizle ve çevremizdeki dünyayla etkileşim biçimimizi dönüştürmeyi vaat eden, gelişmekte olan bir dijital ortamdır.
Metaverse’in dijital çağ için önemli etkileri vardır. Sosyal etkileşim, topluluk oluşturma ve insan bağlantısı için yeni fırsatlar sunmaktadır. Yeni sosyal etkileşim, topluluk oluşturma ve kolektif eylem biçimleri yaratma potansiyeline sahiptir.
Metaverse gelişmeye devam ettikçe, geliştiricilerin, politika yapıcıların ve sivil toplumun bu zorlukları ele alması önemlidir. Ayrıca, olumlu sosyal sonuçları teşvik etmek için bu grupların birlikte çalışması da gerekecektir. Bunun için çeşitli bakış açılarını ve uzmanlıkları içeren çok paydaşlı bir yaklaşım gerekecektir.
Metaversede NFT’ler, varlıkların sahipliğini temsil etmek için kullanılırlar. Ayrıca, içerikten para kazanmak da dahil olmak üzere birçok potansiyel kullanım alanı sunarlar. En önemli NFT kullanım durumlarından bazıları şunlardır:
- Dijital Sanat: NFT’ler dijital sanat eserlerini alıp satmanın popüler bir yolu haline gelmiştir.
- Oyun: NFT’ler silahlar, görünümler ve diğer sanal ürünler gibi oyun içi öğeleri temsil etmek için kullanılırlar.
- Koleksiyon ürünleri: NFT’ler ticaret kartları, pullar ve diğer hatıra eşyaları gibi benzersiz koleksiyon ürünleri oluşturmak için kullanılabilir.
- Müzik: NFT’ler müzik haklarının ve telif ücretlerinin sahipliğini temsil etmek için kullanılabilir.
Bunlar, Metaversede NFTler ‘in nasıl kullanılabileceğine dair sadece birkaç örnek. Metaverse gelişmeye devam ettikçe, NFT’lerin etkileşim şeklimizi nasıl dönüştüreceğini görmek ilginç olacaktır. Ayrıca, NFT’lerin çevremizdeki dünyayla olan etkileşimimizi de nasıl değiştirdiğini gözlemlemek heyecan verici olacaktır.
Metaversede NFTler: Fırsatlar
Dijital Sanat ve Metaverse: Yeni Bir Yaklaşım
Teknolojinin, özellikle de sanatçıların eserlerini küresel bir izleyici kitlesine en az engelle sergilemeleri ve satmaları için yeni bir ölçüt sağlayabileceği konusunda bir fikir birliği vardır. Ayrıca, tüketicilerin sınırsız bir deneyim yaşamalarını sağlamak için dijital sanatta uygulanmaya devam etmesinin faydaları konusunda da benzer bir görüş birliği mevcuttur. Fiziksel alan ya da müze giriş ücretleriyle sınırlı değildir. Bu makale, dijital sanatın ve metaverse’in geleceği hakkında derinlemesine bir tartışma sunmaktadır. Aynı zamanda, çevrimiçi kültürümüzü şekillendirmedeki rolüne dair daha geniş bir perspektif kazandırmaktadır.[1]
Web’in Evrimi: Bağlantıdan Derinlemesine Dalmaya
Web ilk olarak dünyadaki herkesle her an bağlantı kurulmasını sağladı. Daha sonra Nesnelerin İnterneti (IoT) devrimi, insanların yanı sıra cihazlarla da uzaktan bağlantı kurulmasına yol açtı. Ardından, Web verilerini makineler tarafından daha anlaşılır hale getiren teknolojiler geliştirildi. Bu teknolojiler arasında Kaynak Tanımlama Çerçevesi ve Web Ontoloji Dili bulunur ve bu sayede anlamsal web kavramı ortaya çıktı.
Bu, medya yönetimi ve optimize edilmiş Web araması [2] dahil olmak üzere, hepsi yapay zeka (AI) alt alanları (örneğin, yapay öğrenme ve yapay görme) tarafından yönlendirilen çok çeşitli akıllı uygulamalara hitap etmektedir. Şu anda metaverse kavramı, Web’in bir sonraki evrimi için bir vizyon olarak ortaya çıkmıştır. Bu vizyon, iletişim, etkileşim (yani 2D’den VR/3D’ye) ve sürükleyicilik türüne odaklanmaktadır. Ayrıca, hem VR odaklı bir Web dönüşümü için gözle görülür bir talep olduğu hem de Web içeriğinin yapay zeka tarafından okunmasını sağlayacak teknolojinin mevcut olduğu önemli bir zamanda ortaya çıkmıştır.
Sanal Ortamlara Tarihsel Bakış Açıları
Yine de 3D Web veya Metaverse fikri yeni bir fikir değil. Etkileşimli 3D sanal ortamlar yaratmaya yönelik teknolojik yetenekler son 30 yıldır mevcuttur. Örneğin, 1994’ten bu yana Sanal Gerçeklik Modelleme Dili (VRML) vektör grafiklerinin Web üzerinde kullanılmasını sağlamıştır. Bu da paylaşılabilir 3D ortamların oluşturulmasını desteklemiştir. Bir tarayıcı eklentisi olarak VRML, Li ve diğerleri (deniz simülasyonu [3]) ve Yer ve diğerleri (VR tabanlı eğitim sistemleri [4]) tarafından gösterildiği gibi, geniş bir araştırma uygulamaları yelpazesinde hala aktif olarak kullanılan bir teknolojidir ve sanat ve kültür alanında Xiaobing ve diğerleri bu teknolojiyi seramik boyama ve sanal gerçeklikle birleştirme için kullanmaktadır [5]. Şimdiye kadar, 3D içeriğin grafiksel olarak ağır olması nedeniyle ölçeklenebilirlik, hesaplama sınırları nedeniyle geniş ölçekli güncellemeler için uzun süredir devam eden bir kısıtlama olmuştur.
Ayrıca bu durum birçok kişinin 3D dünyaları için mevcut altyapıyı kullanmasına yol açmıştır. Örneğin 2000’lerin başında öne çıkan ve hala araştırmalarda aktif olarak kullanılan çevrimiçi sosyal oyun Second Life [6], Roblox [7] ve Minecraft [8]. Her üçü de popüler tercihlerdir. Çünkü bulut altyapısı paylaşılabilirliği sağlamak için zaten mevcuttur. Kullanıcılar kodlamayı öğrenmeye veya kendi 3D öğelerini ve oyun evrenlerini yaratmaya gerek kalmadan 3D ortamlar oluşturabilmektedir.
Günümüzde 3D Web ve Metaverse’e Yönelik Baskı
Dolayısıyla, 3D Web’e doğru doğal bir yönelim söz konusudur[9]. Ve Metaverse [10] kavramına artan bu ilgi, ticari, eğlence, sosyal ve eğitim amaçlı çeşitli 3D tabanlı platformların ve yalıtılmış ortamların yaratılmasına neden olmaktadır. Giannini ve arkadaşları bu kavramla müzenin dijital kimliğinin internetteki insan etkileşimleriyle birlikte geliştiğini tartışmaktadır [11]. COVID-19 salgını ve beraberindeki karantina deneyimlerinin bu evrim için katalizör görevi gördüğünü, birçok galeri ve müzenin alternatif sanal ziyaretçi deneyimleri sunmaya başladığını da belirtmek gerekir [12].
Yine de bu teknoloji önceden de sanal sanat galerileri ve kültürel miras uygulamaları için özellikle faydalıydı. Fiziksel tarihi alanlarımızın bazı yönlerini (iklim değişikliği, savaş vb. durumlarda) paylaşılabilir ve geleceğe dönük bir formatta koruma fırsatı sunmanın yanı sıra sanatçıların yaratımlarını sadece yerel ziyaretçilerle sınırlı kalmayıp dünyanın dört bir yanındaki diğer ziyaretçiler tarafından serbestçe erişilebilir bir şekilde paylaşmalarına olanak tanıyor. Kantaros ve diğerlerinin tartıştığı gibi, 3D Web kültürel miras için yüksek bir potansiyele sahiptir.
Sanat, Teknoloji ve Metaverse’in Kesişimi
Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte, güzel sanatları Web3D hizmetleriyle birleştirmenin yeni yollarını görmemiz mümkün olacaktır. Ayrıca, artırılmış gerçeklik hizmetleri (örneğin sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik) modern sanatçılara yeni teknikler sunmaktadır. Aynı zamanda yapay zeka da sanatçıların eserlerini 3D dijital platformlarda izleyicilerine sergilemeleri için araçlar sağlar. Metaverse’in gelişimi devam ettikçe, güzel sanat dalındaki sanatçılar için daha fazla olanak mevcut olacaktır. Değiştirilemeyen token’ların (NFT’ler) kullanımı, görsel ve işitsel medyada çalışanlar da dahil olmak üzere dijital sanatçıları, dijital içeriğin yaratıcısı olduklarını kanıtlamaları için güçlendirmektedir [13]. Bu devrim niteliğindeki teknoloji, sanatçıların sahipliklerini kanıtlamalarını ve fikri mülkiyet haklarını korumalarını sağlıyor. Bu da özellikle sanat dünyasında büyük önem taşıyor. Sonuçta, NFT’ler sanatçıların tasarımlarını benzersiz, türünün tek örneği dijital varlıklar olarak satmalarına olanak tanıyarak kamusal olarak tanınabilir bir sahiplik sağlamaktadır.
İş Dünyası Açısından Metaverse
Metaverse’in sürükleyici ortamı sadece tüketiciye yönelik şirketler için bir fırsat olmakla kalmıyor. Geleceğin cerrahlarını eğitmekten perakende çalışanlarına ürün demoları sunmaya kadar pek çok iş uygulaması var. Covid sonrası hibrit veya uzaktan çalışma ortamlarıyla birlikte, daha yaratıcı sanal iş deneyimleri önem kazanmaktadır. Bu deneyimler, şirketlerin çalışanlarıyla ve müşterileriyle nasıl bağlantı kurduklarıyla daha da alakalı hale gelecektir. Buna karşılık, sosyal medya ortamı insanların sadece geleneksel bir internet bağlantısı üzerinden değil, aynı zamanda 3D, kapsayıcı bir metaverse içinde bağlanmalarına olanak tanır. İnsanlar bu erişimden yararlanmaya ve metaverse içinde satın almalar yapmaya heveslidir.
Sanal showroomlar, moda şovlarında ve giyinme odalarında aşırı deneysellikten kitlesel benimsemeye anında geçme potansiyeline sahiptir. Yani insanlar sadece fiziksel ürünler satmıyor, sanal bir sanat metaverse galerisi açmak bile mümkündür. Buna ek olarak, yeni iş modelleri önem kazanacaktır. Bu modeller arasında NFT’ler ve sanal ürünler yer alacaktır. NFT’ler, bir blok zincirinde takas edilen ve güvence altına alınan değiştirilemez tokenlerdir. Ayrıca, sanal dünyalarda satın alınan fiziksel malların ticareti de bu kapsamda olacaktır. Kapasiteler arttıkça bu ticaretin önemi daha da artacaktır[14]. Dolayısıyla, sanat endüstrisinde eser sahipliğini doğrulama ve dijital sanatı satma becerisi büyük önem taşımaktadır. Sonuçta NFT’ler sanatçıların yeteneklerinden ve yaratıcılıklarından para kazanmaları için yeni olanaklar yaratmıştır.
Metaverse’in Geleceği ve Dijital Sahiplik
Dijital teknolojinin hızla gelişmesiyle metaverse, hem teknolojik vizyonerlerin hem de sıradan bireylerin ilgisini çeken bir kavram haline gelmiştir. Ayrıca Metaverse, kullanıcıların etkileşime girdiği, sosyalleştiği, yarattığı ve işlem yaptığı geniş ve birbirine bağlı sanal bir ortamdır. Bu paradigma değişimi, dijital dünyayı algılama ve etkileşime geçme biçimimizi değiştirmiştir. Sonuçta NFT’ler, mülkiyet ve değer değişimine yeni bir boyut getirerek bu dönüşümü daha da güçlendirmiştir.
Metaversede NFTler ‘in Rolü
Metaverse, fiziksel ve sanal dünyalar arasındaki sınırları kaldırarak dijital alanları bir araya getirir. Yani bu ortamlarda, NFT’ler dönüştürücü bir güç olarak ortaya çıkmıştır. Kullanıcılar, benzersiz dijital varlıkların sahipliğini tokenize edebilir ve temsil edebilir. Bitcoin veya Ethereum gibi kripto para birimlerinin aksine, NFT’ler bölünemez ve ayırt edilebilirdir. Sonuçta bu özellikler, birçok fırsat ve zorluk yaratmıştır. NFT’ler, keşfedilmesi gereken dinamik bir manzara sunar.
Zorlukları Öngörme ve Geleceği Şekillendirme
Çok yakın bir gelecekte, sanatçıların, içerik yaratıcılarının ve girişimcilerin bu teknolojiyi dijital mülkiyeti yeniden tanımlamak ve tüm endüstrileri yeniden şekillendirmek için nasıl kullandıklarına tanık olacağız. Ayrıca buradan, meta veri-NFT bağlantısında ortaya çıkan zorlukların da üstesinden geleceğiz.. Bunlar arasında ekolojik kaygılar, fikri mülkiyetin karmaşıklığı ve pazar büyümesi ile sürdürülebilirlik arasındaki karmaşık denge yer alıyor.
Metaversede NFTler: Zorluklar
Metaversedeki Zorluklara Giriş
Metaverse kavramı, Kalpokas ve diğerlerinin “günlük yaşamın mümkün olduğunca büyük bir bölümünü çevrimiçi hale getirme ve nihayetinde dijital medya lojistiğinin tüm topluma hakim olmasına yol açma” olarak ifade ettiği durumu takip etmektedir. Elbette metaverse’in temelinde, tek bir deneyimden ziyade daha geniş bir anlamda, sanal dünyaların çokluğu olarak anlaşılan sanal gerçeklik yatmaktadır. Teknik olarak, metaverse hala oldukça uzakta. Bununla birlikte, platformların kullanıcılarını etkili bir şekilde tekelleştirmeleri için ekonomik vaatler açıktır. Ve bu da yatırımları teşvik etmektedir.
Metaversede Çalışma Hayatının Geleceği
İstihdam uygulamalarına daha geniş bir açıdan bakıldığında, metaverse yeni iş fırsatları sunacaktır. Ayrıca, mevcut iş fırsatlarını da önemli ölçüde dönüştürecektir. Özellikle, metaverse uzaktan çalışmayı bir dayanak noktası haline getirebilir.
Metaversede Güvenlik ve Düzenleme
Metaverse çok sayıda fırsat sunmanın yanı sıra çok sayıda tehdit ve düzenleme zorluğu da içerecektir. Dahası metaverse’in ihtiyaç duyduğu verilerin bizzat kendisi, gözetimden bilgisayar korsanlığına, kötü niyetli veri paylaşımı ve verilerin manipülasyon için kullanılmasına kadar uzanan şekillerde tehdit kaynağı olacaktır.
Siber Tehditler ve Kimlik Hırsızlığı
Üstelik Metaverse, siber saldırılar, kimlik hırsızlığı biçimleri için yeni bir alan ve itici güç haline gelecektir. Özellikle de yazılım ve teknoloji yığınının çeşitliliği ve karmaşıklığı nedeniyle güvenliğin sağlanması daha da zorlaşacaktır. Ayrıca, metaverse yeni kimlik hırsızlığı türlerinin gerçekleşmesini kolaylaştıracaktır çünkü insanları kandırmak için sanal kopyalar oluşturulabilir.
Metaverse’in Cazibesi ve Uyarlanabilirliği
Daha istekli seslere göre, içerik akışı, oyun, sosyal medya, e-ticaret ve akla gelebilecek diğer tüm alanların özelliklerini bir araya getiren metaverse, hepsinin birleşik cazibesine de sahip olmalıdır. Metaverse’in otomatik olarak oluşturulan sürükleyici ve uyarlanabilir bir dünya olacağına değinmek çok önemlidir.
Metaversede İnsan-Dijital İlişkisi
Yaşamımız, işimiz, sosyalliğimiz ve eğlencemiz giderek dijital alana bağlı hale geliyor. Bu durum, insanların dijital ortamla daha fazla iç içe geçtiğini gösteriyor.
Metaversede NFTler: Sonuç
Sonuç olarak, fırsat ve zorlukları kapsamlı bir şekilde analiz etmek önemlidir. Bu analiz, NFT’lerin sadece dijital koleksiyon ürünleri değil, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik değişim için de katalizörler olduğunu gösterir.. Rolleri yalnızca mülkiyet temsilinin ötesine geçmektedir.Metaverse’de NFT’ler yaratıcılığın ifadesi olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, dijital ekonomilerin geliştirilmesi ve geleneksel paradigmaların dönüşümü için de önemli kanallar sunmaktadır. Metaverse, sınırsız ufuklarıyla bizi keşfetmeye ve yenilik yapmaya çağırıyor. Ayrıca, Metaverse’de NFT’lerin inşasının keşfedilmemiş bölgelerinde gezinme fırsatını sunar.
Bu yolculuğa çıkarken, metaverse-NFT ekosistemindeki potansiyeli ortaya çıkaralım. Fırsatlar bol olsa da, zorluklar da dikkat gerektiriyor. Bu araştırma makalesi, teknoloji, yaratıcılık, ekonomi ve etik arasındaki etkileşime ışık tutuyor. Ayrıca, çok yönlü manzarada gezinmeye rehberlik ediyor. Metaverse’in NFT’ler tarafından yönetilen geleceğini etkilemeye aktif katılım, hem avantajların hem de dezavantajların dengeli bir şekilde anlaşılmasını gerektirir.
Kaynaklar ve Referanslar
(1) Hurst, W., Spyrou, O., Tekinerdogan, B., & Krampe, C. (2023). Digital Art and the Metaverse: Benefits and Challenges. Future Internet, 15(6), 188. MDPI AG. Retrieved from http://dx.doi.org/10.3390/fi15060188
(2)Sheng, B.; Zhang, C.; Yin, X.; Lu, Q.; Cheng, Y.; Xiao, T.; Liu, H. (2016) Common intelligent semantic matching engines of cloud manufacturing service based on OWL-S. Int. J. Adv. Manuf. Technol., 84, 103–118.
(3)Li, T.; Liu, J.; Xu, Y. (2022) Simulation Research and Development of New Marine Simulator Based on Videotrace. In Applied Mathematics, Modeling and Computer Simulation; IOS Press: Amsterdam, The Netherlands; pp. 58–64. https://www.researchgate.net/publication/366163909_Simulation_Research_and_Development_of_New_Marine_Simulator_Based_on_Videotrace
(4)Gao, Y.; Gao, L.(2022), Realization of Music-Assisted Interactive Teaching System Based on Virtual Reality Technology. Occup. Ther. Int. 2022, 1007954.
(5)Hu, X.; Lai, Y.; Zhao, D.; Tong, F.; Hu, Y.; Li, Y. 2022, Ceramic Painting and Traditional Cultural Element Fusion Composition Design Based on Virtual Reality. Appl. Nanomater. Nanotechnol Eng. Environ. Life Sci. 2022, 3781448.
(6)Lozano-Durán, A.; Rudolphi-Solero, T.; Nava-Baro, E.; Ruiz-Gómez, M.; Sendra-Portero, F. (2023) Training Scientific Communication Skills on Medical Imaging within the Virtual World Second Life: Perception of Biomedical Engineering Students. Int. J. Environ. Res. Public Health, 20, 1697. https://www.mdpi.com/1660-4601/20/3/1697
(7)Han, J.; Liu, G.; Gao, Y. (2023) Learners in the Metaverse: A Systematic Review on the Use of Roblox in Learning. Learn. Metaverse Syst. Rev. Use Roblox Learn.,12, 296. https://www.mdpi.com/2227-7102/13/3/296
(8)Andrade, B.D.; Poplin, A.; Sena, Í.S.D. (2020) Minecraft as a Tool for Engaging Children in Urban Planning: A Case Study in Tirol Town, Brazil. ISPRS Int. J. Geo-Inf. , 9, 170. https://www.mdpi.com/2220-9964/9/3/170
(9)Prins, M.; Gunkel, S.; Stokking, H.; Niamut, O. (2018) TogetherVR: A framework for photorealistic shared media experiences in 360-degree VR. SMPTE Motion Imaging J., 127, 39–44.
(10)Shen, J.; Zhou, X.; Wu, W.; Wang, L.; Chen, Z. (2023) Worldwide Overview and Country Differences in Metaverse Research: A Bibliometric Analysis. Sustainability 15, 3541. https://www.mdpi.com/2071-1050/15/4/3541
